Literatürk: Eylül 2007

28 Eylül, 2007

'Türkçem Benim Ses Bayrağım' F. Hüsnü Dağlarca Dil Kurultayının 75. Yılı. Kutlu Olsun!

27 Eylül, 2007

TÜRKÇEMİZ

Rıfat Ilgaz

Annenden öğrendiğinle yetinme Çocuğum,Türkçeni geliştir. Dilimiz öylesine güzel ki Durgun göllerimizce duru, Akar sularımızca coşkulu... Ne var ki Çocuğum, Güzellik de bakım ister! Önce türkülerimizi öğren, Seni büyüten ninnilerimizi belle, Gidenlere yakılan ağıtları... Her sözün en güzeli Türkçemizde, Diline takılanları ayıkla, Yabancı sözcükleri at !

26 Eylül, 2007

DÜNDEN BUGÜNE

TÜRKÇEYİ YAŞATMAK ADINA!...

Her nedense Türkçeyi yaşatmak –daha da kötüsü- “Türkçeye katkıda bulunmak ...” gibi savlarla ortaya çıkan ürünler, Türkçeyi anlatma-anlaşma aracı olmaktan; dil olmaktan çıkarma çabasına dönüşmüş durumda. Elbette ki bilinçli olarak yapılmıyor bu. Sorun da bu ya zaten; bilmediğinin bilincinde olmamak – kimi sağaltımı olanaksız durmlarda da - bilmediğini kabullenmemek...

Beylik sözcükler kullanmak adına, anlatmak istediklerini anlatamaz duruma düşmeleri, kullandıkları beylik sözcüklerin dahi anlamını bilmediklerini açığa vuruyor. Sığlıktan kaynaklanan yüreklilikle kurulan tümceler “... beni dil olmaktan çıkardın!” diye bar bar bağırıyor, kimin umurunda...

Yine böyle bir yazıyı kaleme almamın nedenine gelince: Geçtiğimiz günlerde -yine- Türkçeyle uğraşan birileri bir toplantı yapmışlar! Bir çok dernek, kurum , kuruluş temsilcilerinin de katıldığı toplantının “Konuşmacı”sının Türkçeyi “yarım-yamalak” konuştuğunu, hiçbir tümcenin sonunu getiremediğini, acı bir gülümsemeyle anlattı toplantıyı izleyen bir arkadaş.

“Yani...” dedim, “biri çıkıp da; eğer bu işi gerçekten önemsiyorsanız, önce kendinizle başlayın: Türkçenizi geliştirin. demedi mi?”

Yanıt vermedi arkadaş. Yüzündeki gülümseme derinleşti...

Burada gülünesi olan (İsteyen gülünesi yerine ağlanası sözcüğünü koyabilir) o “konuşmacı”nın taka-tuka Türkçesi değil. Burada gülünesi olan; toplumu iyiye yöneltme, gelişmesine katkıda bulunma vb. işlevleri olan, ya da yaptıkları işin, kuruluş amaçlarının bu olduğunu yinelemekten dilleri yalama olan kitle örgütleridir.

Neden böyle?... Bunu ancak onlar yanıtlayabilir. Bir bildikleri vardır elbet. Anlatsalar da anlasak, öğrensek neden Türkçenin hızla kirlenmesine göz yumulduğunu. Dahası buna hoşgörüyle bakıldığını.

Bunları niye yazdım ki ben. Bunlar kimin umurunda?...

Efendim?

...

Gönül Hürriyet Aydın

2003 Berlin

Kaydol: Kayıtlar (Atom)

Lesung/Okuma - 14 August um 19:00 Uhr

Am Freitag, dem 14. August, um 19:00 Uhr liest Andreas Schlüter aus zwei unveröffentlichten Büchern, einem Roman, „Satanische Spiele“, und einer Sammlung politischer und gesellschaftlicher Schriften, „Global Gesprochen“. Im dem Roman geht es um einen jungen deutschen Wissenschaftler, der in ein höchst gefährliches Projekt gerät und dessen Flucht ihn nach Afrika und in die Karibik sowie bis an seine eigenen Grenzen führt. „Global Gesprochen“ setzt sich insbesondere mit der Ausplünderung der Welt und der Rechtfertigung dieser Untaten durch rassistische Schablonen auseinender. Der Autor freut sich darauf, im Anschluss seiner Lesung mit den Besuchern diskutieren zu können.

http://wipokuli.wordpress.com/

im Atlelier-Laden von G. H. Aydin
Wipperstr. 10
12055 Berlin

Frank Dukowski aus – IN NATURA- gelesen

"TAŞNAK PARTİSİ'NİN YAPACAĞI BİR ŞEY YOK" / Ovanes Kaçaznuni

'Ülkemizde Kaçaznuni'nin raporunun bugüne kadar değerlendirilememiş olması bir bakıma şaşırtıcıdır: bir bakıma da olağan sayılabilin. Çünkü Türkiye hükümetleri ve Türk araştırmacıları, tezlerini emperyalizme karşı mücadele zeminine, Kurtuluş Savaşı'nın haklılığı gibi sağlam bir temele oturtmamışlardır. ... '

Evet, ille de okunması gerekiyor. Hem bir çırpıda okutuyor kendini. Aldığım günün akşamı, şöyle bir göz atmak için açtım kapağını ve gün ışırken bitti.
Hemen hemen bütün kitaplarım, üzerinde çalışılan haritalara dönmüştür. Her tarafı im, not doludur.
Daha önceleri, çocuk denecek yaşlarda iken, önemlerine göre siyah ve kırmızı kalemle çizerdim satır ya da tümcelerin altını. Olabildiğince düzgün çizmek için de çabalardım hem...
Bu özen giderek yok oldu...
Yüzlerce kitabım, define arayıcılarının haritalar gibi. Ama "Taşnak Partisi'nin Yapacağı Bir Şey Yok" (Kaynak Yayınları) baştan sona belge. Baştan sona; sözcük-sözcük önemliydi. Bir tek çizgi/not düşmedim, buna gerek kalmadı.
Başta bu belgeleri Rus arşivlerinde bulup gün ışığına çıkaran, Mehmet perinçek, Çevirmen Arif Acaloğlu olmak üzere, bu kitabın elimize ulaşmasında katkısı olan herkese teşekkür etmeliyiz!
Ayrıca kitabın Almanca, İngilizce, Fransızca'ya çevrilmiş olması da çok önemli.
Olan-biteni, devlet politikası eksenindeki yazılı ve görsel basından izleyen, ve bu organlar tarafından çok güçlü bir şekilde yönlendirilen; görüş sahibi edilen arkadaşlarımıza, dostlarımıza verebileceğimiz en güzel armağan bence.

gha

BUGÜNE KARŞIN BUGÜN

Gri, soğuk ve ıslak bir Berlin sabahı... ve günün başlıkları:

Sivas Kongresi...

İzmir Fuarı...

Berben- Eylül Festivali...

Sivas Kongresi? Türkiye Cumhuriyeti’ni kurma yolunda atılan en önemli adımlardan biri.

İzmir Fuarı? Yerli üretici için umut kapısı- mı?

Üretim toplumu olma olanakları; küresel ekonominin mimarı, ve aynı zamanda küresel ısınmanın birincil derecede sorumluları olan gelişmişlerin (!) istemleri/buyrukları doğrultusunda, bir-bir yok edilerek; tüketim toplumu olmaya yönlendirilen/zorlanan; böylece gelişmelerinin engellenmesi kesinlenen insanlar-ülkeler-uluslar...

Berben- Eylül Festivali...

Romantik piyanist, besteci Edvard Grieg.

Evet, radyo ve görüntülü kutu aracığıyla öğrendiğim, gündem başlıkları ve bana çağrıştırdıkları bunlar.

Gri, soğuk ve ıslak bir güne karşın, Grieg’in, Peer Gynt Suit 1’i dinliyorum.

Telefon eden bir dostum: sabah-sabah bu müzik dinlenir mi Gönül! diyor. Ona biraz Grieg’den söz edip, ekliyorum:

beni ancak bu müzik dengede tutar, yoksa tutulur yanı yok bu günün.

Gülüşüyoruz.

Norveçliler, Edvard Grieg’i çok seviyor. Bunda, ünlü bestecinin, bestelerinde Norveç halk müziğinin motiflerini kullanarak, Norveç müziğini dünyaya tanıtmasının payı da var kuşkusuz.

Bugünlerde başta Berben olmak üzere, bütün Norveç, ölümünün 100. yılı nedeniyle, yeni güne Grieg’i dinliyerek başlıyor olmalı.

Yağmur da yağıyor olsa,

şu anda Berben’de olmak isterdim!

(31 Ağustos – 16 Eylül Uluslararası Berben Festivali)

Grieg’i dinlerken Munch’u, Ibsen’i ve Tiyatrom dergisine –ki gözümden kaçmış olabilecek harf hataları olup olmadığınının kontrolünü birkez de yazıyı almak için evime ikinci kez gelen, derginin sorumlusu kadınla birlikte yapıp; yanlışsızlığını kesinledikten sonra verdiğim; buna karşın dergide, - başlığı da dahil olmak üzere - (Nasıl “Yanlışlık”sa bu!) değiştirilip, anlaşılmaz bir hale getirilerek yayımlanan “Dünyada En Güçlü Olan En Yalnız Durandır / Ibsen” başlıklı yazımı anımsamadan edemiyorum.

Sevgili Yekta Arman, "Gönülcüğüm, benim elime verdiğin yazılarında böyle bir şey oldu mu hiç?" demişti.

Evet, Sevgili Yekta Arman'a verdiğim hiç bir yazımda hiç bir "yanlışlık" olmadı- hiç!

Gün giderek ağırlaşıyor... Beni resim yapmak paklar ancak! İşliğime gitmek üzere hazırlanırken, şemsiyeni unutma, diye uyarıyorum kendimi.

İlk yağmur damlaları yüzüme vurmaya, saçlarımın köküne ulaşmaya başlayınca, şemsiyemi unutmuş olmam öfkelendiriyor.

Ama çok geçmeden, kimi zaman, böyle bir havada bile yağmurun altında yürümenin o kadar da kötü olmadığını/olmayacağını düşünüp, işi tatlıya bağlıyorum.

Anlaşılan o ki ben -bugüne karşın- bugün birşeyler yapacağım.

gha

Eylül 2007

"Literatürk" Üzerine

2003 yılında 3. “literaturfestival berlin” çerçevesinde yapılan, Türk-Alman Yazın Günü’ne yazar olarak çağrılmamın yanı
sıra, etkinliği düzenlemem önerildi. Kabul ettim.

lfb'den kaynaklanan olumsuzluklara karşın, her şey düşündüğüm gibi gelişti. (Bu bağlamda, oldukça beğeni ve ilgi görerek amacına ulaşan günün oluşumuna katkıda bulunan herkese, bir kez daha teşekkür ediyorum.)

Derken, şenlik çalışmaları sorumlularından biri –Türkçede “ü” harfinin sık kullanıldığını öne sürerek- güne “lütürütü” adını vermiş!... Söz konusu kişi bana bu olağanüstü (!) addan da, bu adın varoluş nedeni olan ü’lerden de, ne o günlerde ne de daha sonra söz etti. Olay bana, şenlik çalışmaları sırısanda yanımda staj yapan Filiz adlı kadın aracılığıyla duyuruldu.
Yetkili arkadaşla ad üzerine tartışmak zaman geçirmekten başka bir işe yaramayacaktı: Literatur'un u'suna iki nokta, sonuna bir k ekledim. Günün adı Literatürk oldu.“lütürütü” kendi mantığı içinde yol alırken, ben bütün yazışmalarımda Literatürk'ü kullandım. Hazırladığım afiş ve el bildirileri "Literatürk" üst başlığı ile basıldı. Zitty ve benzeri bir iki yazılı basın organında “lütürütü” ve “Literatürk” adlarının yanyana yer alması dışında, altı yüzün üzerinde kişinin izlediği, gerçek bir şenlik havasında geçen gün, “Literatürk” adıyla gerçekleşti. Anılara öyle yerleşti.
lfb - 2004 Türk-Alman Yazın Günü’nün “Literatürk” adıyla gerçekleştiğini de yine o Filiz'den duydum. Buna çok bozulmuştu! Karşı çıktıkları adı şimdi sahiplenmişlerdi.
Daha sonra (aşağıda da değindiğim gibi) bu adı bir "ahbab"ıyla düzenledikleri etkinliklerine verecek olan - bu kadına göre, bir şeyler yapmalıydım. Adın bana ait olduğunu, bundan sonra kullanmamalarını söylemeliydim- hiç olmazsa!...
Aslında olay benim hoşuma gitmişti. İşin en eğlendirici yanı da, güne bu adı veren kişinin, "lütürütü" de direnen kişi olmasıydı. Ama "Litaratürk" adlı güne ilişkin anlatılanlar oldukça canımı sıktı:

Yaklaşık yetmiş-seksen kişinin izlediği günün ortalarında, izleyicilerden biri ayağa kalkarak, bu güne adından yola çıkarak geldiğini (Literatürk) Ama burada okunan ürünlerin, değil Türk ya da Alman Yazını; yazınla hiç bir ilgisi olmadığını... yapmış olmak için yapılan buna benzer şeylerin, insanları yanlış bilgilendirmekten başka bir işe yaramadığı, illede bir şeyler yapılmak isteniyor ise, yapılan işin adıyla örtüşmesi konusunda duyarlı olunması gerektiği, vb. söyledikten sonra oradan ayrılmış.
Bunları dinlerken aklıma, Türk-Alman Yazın Günü'ne Literatürk adını verdiğimi söylediğim arkadaşların, çok güzel bir ad, git bu adın sana ait olduğunu belgelet. Yoksa olur-olmaz kullanılır, canın sıkılır, deyişleri geldi. Gülmüş geçmiştim.... Arkadaşlarım haklı çıktı.Ve sonunda bu adın öyküsünü yazmaya karar verdim- yazdım.
Bu yazı o günlerde (Mart 2004) http:Literatuerk.bloxxon.de adresiyle ulaşılan sayfamda, yine "Literatürk Üzerine" adıyla yayımlandı. Bu sayfa bir süre sonra -aylık ederi yüzünden- görüntüden çıktı/kapandı.
Uzun bir aradan sonra, -bu kez ücretsiz bir adreste- yeniden kaldığım yerden başladım ki ne göreyim, ortalık Literatürk'den geçilmiyor. Yukarıda sözünü ettiğim Filiz adlı kadının, bir "ahbab"ıyla düzelenlediği etkinlik bile kendini "Literatürk" adlı bir sayfada tanıtıyor!...
Adın böylesine beğenilmesi iyi, iyi de, adı olduğu sayfanın içeriğine uygun olup olmadığı konusunda gösterilen duyarsızlığı görmezden gelmek zor.
Örneğin, Literatürk'ün 'göçmen edebiyatı'ile ne ilgisi olabilir? Ya da kendini 'göçmen edebiyatı' alt başlığıyla tanımlayarak, ne Alman ne de Türk Yazını olduğunun altını çizen bir sayfanın, kendine bu adı vermiş olmasına ne demeli?Litaratürk'ün t'sini büyük -ya da- Filiz örneğinde olduğu gibi, k'sını ü'sünü kırmızı yazarak, sözcüğü kendine özgü kılma çabalarına gelince; özgün bir şey üretememe, düşgücü sığlığının sonucudu.
Böylesi insanların yazınla-sanatla-ekinsel üretimle ilişkilerini sadece "sanat sevici"liğiyle açıklamak yanlış ve yetersiz değil mi sizce de?...

01. 02. 2005
GHA

Literatürk

Translate